Celem warsztatów było przedstawienie lokalnej społeczności żubra – gatunku wymagającego ochrony czynnej, w związku z planami uruchomienia zagrody pokazowej żubrów w  Nadleśnictwie Dwukoły. Warsztaty były ogólnodostępne, ponieważ podobnie jak poprzednie odbyły się zdalnie za pośrednictwem MS Teams. Udział wymagał zgłoszenia poprzez formularz dostępny na stronie internetowej Stowarzyszenia Miłośników Żubrów. Zaproszenia do udziału w szkoleniach zostały przesłane do podmiotów, które ze względu na swoją działalność lub lokalizację mogłyby być potencjalnie zainteresowane udziałem. W spotkaniu wzięły udział 52 osoby.

Pierwszy wykład pt.: „Biologia gatunku i jego losy w hodowli” poprowadziła prof. dr hab. Wanda Olech. Prelegentka szeroko omówiła zagadnienia z zakresu biologii gatunku, jego historii oraz początków hodowli żubra w Polsce. Profesor Olech przedstawiła najważniejsze zagrożenia dla hodowli zagrodowej jakimi są choroby i pasożyty oraz zwróciła uwagę na problem krzyżowania z bizonem amerykańskim. Następnie prelegentka omówiła założenia hodowli żubrów opisane w „Strategii ochrony żubra Bison bonasus w Polsce.  Przedstawiła także działania European Bison Conservation Center m.in. wsparcie merytoryczne dla hodowli, międzynarodową wymianę żubrów i ich transport pomiędzy hodowlami na świecie a także Bank Genów Żubra prowadzony przez SGGW w Warszawie. Słuchacze dowiedzieli się jak w ciągu ostatnich 20 lat zmieniał się stan hodowli żubra w Europie.

Kolejny wykład dotyczył hodowli żubrów w Ośrodku Kultury Leśnej w Gołuchowie i wygłosił go wieloletni, emerytowany pracownik OKL w Gołuchowie Pan Zbigniew Kusza.  Prelegent opowiedział o infrastrukturze w ośrodku, stosowanych zabezpieczeniach, odłowni żubrów oraz udostępnianiu dla zwiedzających. Następnie omówione zostało karmienie żubrów i metody przechowywania karmy. Omówił działalność edukacyjną i obsługę ruchu turystycznego, pokazując wiele ciekawych zdjęć ze ścieżek oraz sali edukacyjnej.

Kolejną prezentację pt.: „Funkcjonowanie Zagrody Pokazowej Żubrów w Mucznem” wygłosił Pan Marek Brański z Nadleśnictwa Stuposiany. Przedstawił wiele praktycznych wskazówek wynikających z wieloletniego doświadczenia Nadleśnictwa w opiece nad stadem żubrów. Prelegent rozpoczął od podkreślenia jak ważne jest wybranie odpowiedniego miejsca dla zagrody. Istotny jest całoroczny dostęp do wody, stabilny i suchy teren oraz naturalne zadrzewienia. Niezwykle istotne jest także właściwe ogrodzenie terenu. Następnie prelegent omówił zasady przechowywania i magazynowania  karmy dla żubrów  oraz projektowania miejsc karmienia. Poinformował o konieczności zaplanowania miejsca na izolatkę niezbędną jest w czasie leczenia. Pan Brański przekazał wskazówki odnośnie projektowania tarasu widokowego a także odłowni z ruchomą ścianą. Słuchacze dowiedzieli się również jak wybierane są żubry do odłowienia przy wykorzystaniu ich naturalnych zachowań. Prezentacja pełna praktycznych wskazówek wzbudziła duże zainteresowanie słuchaczy.

Kolejny wykład poprowadził Pan Jaromir Skrzypecki z Nadleśnictwa Dwukoły, który opowiedział o planach budowy zagrody pokazowej żubrów w Krajewie. Na wstępie prelegent przedstawił lokalizację zagrody oraz jej zalety tj. dogodny dojazd oraz walory przyrodnicze zapewniające dobrostan zwierząt. Zagroda będzie miała 9,5 ha powierzchni z czego 3,3 ha to las, 3,8 pastwiska, 1,8 ha zakrzaczenia i 0,5 ha infrastruktura. Pan Skrzypecki omówił gatunki roślin dominujące na tym terenie. Poinformował także, że otwarcie planowane jest na I kwartał 2023 roku.

Następna prezentacja dotyczyła monitoringu siedliska i dobrostanu żubrów w zagrodach i wygłosił ją Pan Daniel Klich. Opowiedział on słuchaczom o porównaniu szaty roślinnej łąk i drzewostanów na terenie wieloletniej obecności żubra w porównaniu do  obszarów w sąsiedztwie zagrody. Podobne badania dotyczą  bezkręgowców. Pozwoliło to na sformułowanie wniosku, że żubr wpływa na kształtowanie się fauny biegaczowatych. W warunkach ex-situ prowadzony jest także monitoring zagrożeń środowiskowych jakimi są pestycydy. W tym celu pobierane są próbki gleby i roślin. W zagrodach monitorowany jest również dobrostan zwierząt pod kątem wpływu zwiedzających, przesiedleń i transportu na wystąpienie stresu u żubrów.

 

Prezentacja pt.: Opieka weterynaryjna nad żubrami w zagrodach” wygłoszona przez Profesora Wojciecha Bieleckiego dostarczyła słuchaczom cennej wiedzy odnośnie zdrowia żubrów. Prelegent rozpoczął wystąpienie od  zdefiniowania dobrostanu, stanu pełnej harmonii ustroju w jego środowisku. Do osiągnięcia dobrostanu zwierząt w hodowli niezbędne jest zaspokojenie ich podstawowych potrzeb, w zakresie przestrzeni życiowej 1,5 ha /osobnika, zbilansowanej diety, dostępu do czystej wody, zapewnienia towarzystwa innych osobników, higieny oraz leczenia. W zagrodach istotne jest zabezpieczenie terenu i urządzeń tak, by zminimalizować ryzyko okaleczenia zwierząt. Należy także zapewnić żubrom miejsce do schronienia przed złymi warunkami atmosferycznymi. Dobrostan winien być zachowany także podczas transportu zwierząt. Następnie prelegent wymienił, co należy wziąć pod uwagę zakładając zagrodę dla żubrów z punktu widzenia ich dobrostanu. Omówił również  choroby występujące u żubrów w zagrodach, a także sposoby postępowania w przypadku ich zdiagnozowania m.in. izolacja i leczenie osobnika i w razie konieczności jego eliminacja.

Ostatnie wystąpienie dotyczyło wizerunku i promocji żubra i zostało wygłoszone przez Lidię Sternik-Stempkowską. Omówione zostały główne działania promocyjne i edukacyjne Stowarzyszenia Miłośników Żubrów, udział w projektach, publikacje oraz wydawnictwa umieszczone na stronie internetowej SMŻ. Ponadto zachęcono uczestników do korzystania z obszernej bazy wiedzy na stronie internetowej. Prelegentka opowiedziała o corocznej międzynarodowej konferencji organizowanej przez SMŻ oraz biuletynie z publikacjami, który także można znaleźć na stronie www.smz.waw.pl. Słuchacze zapoznali się także z działaniami promocyjnymi zaplanowanymi w projekcie „Kompleksowa ochrona żubra w Polsce” . Na zakończenie prelegentka zaprosiła uczestników do korzystania z aplikacji Obserwator Żubrów, która pozwala na oznaczanie obserwacji i dodawanie zdjęć, a dla naukowców stanowi cenne narzędzie wspomagające monitoring.

Po zakończeniu wykładów prelegenci mieli okazję do odpowiedzi na kilka pytań od słuchaczy.

Zapraszamy do zapoznania się z prezentacjami wygłoszonymi podczas warsztatów.

W.Olech Warsztaty 27.11.20.Dwukoly

Klich monitoring-zagrody2020a

N.Dwukoły.prezentacjaLP warsztaty żubrowe 27.11.2020 r

W. BIelecki.AA_Opieka weterynaryjna nad żubrami w zagrodach

Z.Kusza.Zagrodowa Hodowla Żubrów.27.11.20 warsztaty online

L.Sternik.warsztaty smz.Dwukoły.promocja

Prezentacja zagroda Stuposiany.27.11.20